Leczenie otalgii zależy od rozpoznania. Najczęściej są to stany zapalne, szczególnie zapalenie ucha środkowego. Wówczas podstawę leczenia nadal stanowią leki przeciwbólowe dostępne bez recepty. Zatem co na ból ucha u dziecka? Odpowiedź jest prosta: paracetamol co 4–6 godzin lub ibuprofen co 8 godzin.
Na czym polega zabieg paracentezy i czy jest bolesny dla dziecka? Jak rozpoznać zapalenie ucha u maluszka? Dowiedz się, jak chronić uszy w czasie choroby.
Ostre zapalenie ucha środkowego dotyka głównie dzieci do 3 r.ż. Stan zapalny toczący się w uchu środkowym powodować może silny, pulsujący ból ucha, głowy, jak również upośledzenie słuchu. Charakteryzuje się nagłym wystąpieniem dolegliwości. W zdecydowanej większości przypadków poprzedza je wirusowy nieżyt nosa, a szczyt
rkaCWLg. Dziekuję bardzo Nigdy z tym jeszcze nie miałam do czynienia nawet na własnej skórze. Przy myciu uszka dał do zrozumienia, że boli (ma 2 lata 8 miesięcy). Potem nie chciał żeby dotykać. Po za tym nic. Gorączki zero, kataru zero, no nic. Noc ładnie przespana. Jedyne co, to w piątek byliśmy na długim spacerze i wiało solidnie. Ale czapka była oczywiście na uszkach. Sama już nie wiem. Dla świętgo spokoju poszłabym oczywiście do lekarza, ale tam jest zwykle natłok solidnie chorych dzieci i wtedy zapewne wyszlibyśmy z przychodni już z chorobą w kieszeni. Pozostaje więc wizyta domowa (czytaj prywatna). Dlatego chyba poobserwuję jeszcze trochę młodego i zobaczymy, najwyżej będziemy dzwonić potem. Pozdrawiam
Widok (8 lat temu) 5 października 2013 o 18:48 Dziewczyny napiszcie jak to bylo u Waszych dzieci i czy zawsze zapalenie ucha kończy się antybiotykim? Przez ostatni miesiąc córka co chwilę była przeziębiona(przedszkole). Dziś w nocy niespokojnie spała a obudziła się z katarem i że boli ją ucho i gardełki:/ zaraz pojechałam na dyżur a że jestem uczulona na nieznanych mi pediatrów też było tak w tym przypadku. Pomijając że dr była nie miła stwierziła zapalenie ucha i antybiotyk. Ja zapytałam czy to napewno zapalenie bakteryjne czy wirusowe? A ona że nie wie ale zapobiegawczo daje sie antybiotyk! że niby wydzielina była w uchu. Coś mnie tkneło i pojechałam na dyżur do innej przychodni, tam pediatra po badaniu stwierdzila ze jest to wirus i przepisała tylko krople do ucha Dicortineff. Pow że w uchu nie ma wydzieliny a jest tylko lekko zaczerwienione. Posłuchałam więc tej drugiej bo myślę że antybiotyk w każdej chwili można dać. Córka dostała teraz gorączki (wcześniej tylko stan podgorączkowy) o 13 dałam ibum a o 17 paracetamol a teraz jest i ma 38stopni. Może nie jest wysoka ale przecież dostała leki na gorączkę. Leży teraz biedna na łóżku i się nie rusza:/ a ja jutro z rana znów pewnie na dyżór pojadę:( ale teraz chciałabym poznać Wasze opinie i historie z zapalenie ucha? 0 4 ~Muszka (8 lat temu) 5 października 2013 o 18:49 dodam że to pierwszy raz jak córa(3,5roku) ma zapalenie ucha dlategonie wiem jak to przebiega... czy wysoka gorączka to bakteria czy wirus? 0 0 (8 lat temu) 5 października 2013 o 18:57 nasza też ma zapalenie ucha i dostala antybiotyk wczoraj , i musze przyznać ze juz jest lepiej , bylismy na SOR na zaspie 1 1 ~Muszka (8 lat temu) 5 października 2013 o 18:58 Asienkaj a jakie objawy u Was były? 0 0 ~Muszka (8 lat temu) 5 października 2013 o 19:00 38,8 mierzone teraz :/ a ibum moge dac dopiero o 21 0 1 ~MajowaMaja (8 lat temu) 5 października 2013 o 19:06 obecnie 1,5 roczna córa miała juz 17 razy zapalenie ucha, zawsze prowadzone przez laryngologaa/dwoch dokładnie dla weryfikacji przy takiej liczbie zachorowań. 16 razy kończyło sie antybiotykiem doustnie, zazwyczaj pomocniczo Dicortineff, jeden raz udało sie na kroplach ale to był bardzo silny antybiotyk w kroplach a tylko dla tego ze córa była dopiero co po antybiotyku i nie bardzo było co jej dac dosutnie. 0 4 (8 lat temu) 5 października 2013 o 19:07 ona od poniedzialku jest chora ma kaszel i katar , juz od srody ciągle że boli ją gardło i boli ale nie miala az tak czerwonego , a wczoraj po popoludniowej drzemce obudzla sie i bardzo bolalo ja ucho , pojechalismy na izbe i okazalo sie ze silne zapalenie ucha , goraczke miala przy tym , powiedzieli ze jak bedzie bolalo to dac przeciwbolowe , w szpitalu dostala i w nocy i to wszystko , teraz czuje sie lepiej , 0 0 (8 lat temu) 5 października 2013 o 19:10 jeżeli to zapalenie ucha to osobiście dałabym antybiotyk 3 0 ~Muszka (8 lat temu) 5 października 2013 o 19:16 Czyli nie zdażylo sie nikomu wirusowe zapalenie ucha? :( kurcze tak chciałam bez antybiotyku.. ja poczekam do jutra , rano pojade znow na dyżur i niech zadecyduje .. Moja też od tygodnia katar i kaszel a teraz to ucho :/ 1 2 ~asienkaj (8 lat temu) 5 października 2013 o 19:21 Bardzo czesto po kaszlu i katarze jest zapalenie ucha. Jejku jak nasza wczoraj plakala. Nie moglam przesluchac i pojechalismy na izbę. I dzisiaj juz lepiej jest ale juz dwie dawki antyniotyku wziela. Czasami nie warto bez antybiotyku . Jakby hania dostala wcześniej antybiotyk to by moze noc nie bylo ale lekarz nie chciala dać. A tak sie meczyla przez to. Tyle ze hania antybiotyk bierze drugi raz w życiu także tak czesto to nie jest. I nie martwie sie tym ze go bierze wkoncu tyle dzieci jak jest chorych to biora antybiotyki i zyja. A po co dziecko ma sie męczyć. 4 0 ~Muszka (8 lat temu) 5 października 2013 o 19:37 Asienkaj tak masz racje ale najlepiej jak najrzadziej antybiotyk bo osłabia odporność jeszcze bardziej a poza tym jeżeli to zapalenia wirusowe to wpływa wręcz niekorzystnie. A tak mi pow druga pediatra u ktorej dziś byłam że to zapalenie wirusowe. Teraz zasndła i chrapie:) nie wiem czy to związane z tym uszkiem. Ale ona poza tą temperaturą to ok. Nie skarży się na to ucho, tylko nie pozwala dotykać 0 2 ~Marta (4 lata temu) 23 czerwca 2018 o 10:56 U nas to samo stan podgoraczkowy albo 38:5 tez nie placze radosna jak zwykle tyle ze nie da sie dotknac do tego ucha bo wtedy placz 0 0 ~Agnieszka (2 lata temu) 30 czerwca 2020 o 23:11 Tez kiedys moj synek mial zapalenie ucha wlasnie przez obnizona odpornosc i niedoleczona chorobe, od tamtej pory postanowialm wzmacniac jego organizm jak tylko sie da, je duzo warzyw owocow, bogatych w witaminy szcegolnie C, podaje mu tez rozne syropy czasem robi je moja mama a czasem kupuje w aptece jak na przyklad sambucol 0 0 (8 lat temu) 5 października 2013 o 20:05 moj tez ma teraz wlasnie zapalenie ucha od kataru dostal ,już 2 tydzień się leczymy antybiotykiem, i jest już lepiej, 9-tego idziemy na kontrolę. 0 0 (8 lat temu) 5 października 2013 o 20:08 nie ma na co czekac kochana,jesi mala się zle czuje, to po co ma się meczyc, daj jej antybiotyk!nikomu nie życze zpalenia ucha bol niesamowity! 1 0 (8 lat temu) 6 października 2013 o 00:11 u nas było zapalenie ucha bez antybiotyku :) ale nie było ani gorączki, ani bólu, tylko wydzielina i czerwone uszy skończyło się na jakichś kropelkach swoją drogą dicortineff to też antybiotyk :) ibum/paracetamol zamiennie co 3 godz można dawać 0 0 ~jaga (8 lat temu) 6 października 2013 o 03:22 bardzo mądry wątek, biorąc pod uwagę, że dicortineff to medykament złożony z dwóch antybiotyków i słabego sterydu. pogratulować YntelYgencji. 2 4 ~Muszka (8 lat temu) 6 października 2013 o 06:57 Jaga to troszeczkę różnica podać antybiotyk miejscowo niż doustnie który działa w całym organiźmie. Cora przespała noc ładnie , teraz rano o 7 ma 37,2 a ibum podawałam o 21. Infekcje bakteryjne raczej utrzymuja temperature wysoka nawet rano czy sie myle? 1 0 (8 lat temu) 6 października 2013 o 12:08 też wolę podać dicoftineff miejscowo (czy to ucho, czy nos) niż ogólny antybiotyk siejący spustoszenie w całym organizmie :) unikam antybiotyków i też jak mi lekarz przepisuje na dzień dobry to idę do innego :) i często okazuje się, że antybiotyk nie jest potrzebny, nie wiem co z tymi lekarzami :/ 1 0 ~mammamia (8 lat temu) 6 października 2013 o 12:22 Jeżeli w trakcie trwającej już infekcji pojawia się taka wysoka temp. (pow. 38,5), to istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że przekształciła się w bakteryjna i nie ma co zwlekać z antybiotykiem bo bakterie zaczną się rozprzestrzeniać po organizmie. 2 2 ~muszka (8 lat temu) 7 października 2013 o 18:16 Asiaczek_S_88 dokładnie tak jak piszesz:) I wiecie co , córce przeszła gorączka, ucho już ją nie boli i czuje się ok, dziś byliśmy na kontroli jeszcze 2-3 dni zakrapiać uszko i koniec, a gdybym posłuchała durnych, bo inaczej już nie mogę napisać pediatrów to córa niepotrzbnie dostałaby antybiotyk. 1 1 (8 lat temu) 7 października 2013 o 19:09 nam laryngolog zakazał ucho moczyć, kazał zakładać czapkę i się pogarszało, aż pojechałam do szpitala i tam młoda laryngolog powiedziała, że mogę spokojnie moczyć i wietrzyć i jak umyłam w końcu to się wszystko rozmoczyło, wyleciało i ucho przestało być czerwone a dziecko zdrowe :) więc jak coś mi mówi, że lekarz jest mało kompetentny to sprawdzam u innego 0 0 ~anonim (3 lata temu) 18 października 2018 o 14:28 Niestety ale również mnie dopadło... Ratujcie bo lekarza mam dopiero w piątek. Znacie jakieś domowe sposoby leczenia? 0 0 ~Kas (3 lata temu) 18 października 2018 o 19:23 Ogrzewać 0 1 ~jonny (3 lata temu) 26 kwietnia 2019 o 19:54 Moim zdaniem warto kupić sobie spray, taki jak Fonix. Zadziała przeciwbólowo i uchroni przed przed rozwojem infekcji. Nie będzie potrzeby biegać za lekarzem. 1 3 ~dimadima (3 lata temu) 19 października 2018 o 08:05 Dopiero jutro? Jeśli bardzo CIe boli, możesz sprobować dostać się na pogotowie. Zapalenie ucha to bardzo nieprzyjemna dolegliwość. wiem bo sama miałam i wiem jak to musi boleć. Jesli nie wytrzymujesz, to powinni Cie przyjąć. Co do domowych sposobów to jest ich kilka Jak czekałam na wizyte u lekarza, to pomógł mi czosnek. Jest to naturalny antybiotyk. Niektórzy wkładają do ucha cały ząbek, sama wolałam wycisnąć sok. Może zapach nie jest zbyt ładny ale naprawdę pomaga! Dobrze na ból ucha wpływa również ciepło. Polecam nalać w butelke ciepłej wody, butelkę obwinąć w kocyk i następnie przyłozyc do ucha. 0 1 ~autilka (3 lata temu) 26 czerwca 2019 o 15:30 u Nas przy ostatnim zapaleniu ucha u młodego idealnie sprawdziły się krople do uszu LIX w składzie zawierają glicerol więc łagodnie przylega do skóry, poza tym krople jako jedyne na rynku można podawać dziecku już od 6 miesiąca życia. 0 5 ~skoba (2 lata temu) 14 sierpnia 2019 o 00:05 szybko te krople lix działają? byliśmy nad jeziorem młody się pluskał a teraz płacze ze mu woda w uchu chlapie, ja nie wiem jak to możliwe, próbowliśmy różnych sposobów, cyz to możliwe ze woda faktycznie gdzies tam zalega? 0 1 ~Ada (2 lata temu) 17 września 2019 o 08:44 A rzeczywiście stosowalyscie te krople u takich maluchów? Wizytę u lekarza mamy dopiero jutro a chciałabym podać coś córce, żeby chociaż trochę złagodzić ból i ucho jest tez ewidentnie zapchane wiec chciałabym od razu jej pomoc 0 0 ~derga (2 lata temu) 27 września 2019 o 08:22 Z przetestowanych przeze mnie preparatów najlepiej sprawdziły się własnie krople Lix , w składzie zawierają glicerol więc łagodnie przylega do skóry, poza tym krople jako jedyne na rynku można podawać dziecku już od 6 miesiąca, więc wydaje mis ię, że spokojnie możesz podawać je córce. 0 2 ~Ala (2 lata temu) 30 września 2019 o 15:38 Derga a a Twoje dziecko w jakim jest wieku? Moje właśnie skończyło rok i się waham czy zakropic jej uszy czy jednak poczekać na wizytę u lekarza, ale chciałabym jej pomoc od razu bo ucho jest zapchane i mała cały czas się wierci wiec pewnie odczuwa duży dyskomfort 0 0 ~szimka (2 lata temu) 22 października 2019 o 12:30 moim zdaniem zanim pójdziecie na wizytę do laryngologa warto w jakiś sposób się wspomagać, sama używam u mojego synka kropli lix, kupisz je bez problemu w aptece, można je podawać dzieciom od 6 miesiąca życia, chyba jako jedyne na rynku można stosowoać u tak małych dzieci. 0 2 ~wirno (2 lata temu) 15 listopada 2019 o 14:39 Zwykle to chyba bakterie powodują zapalenie ucha, choć specjalistą nie jestem... W każdym razie, kiedy miałem coś takiego, to używałem kropel lix, bo łagodziły ból i usuwały wodę, która była przyczyną mojego zapalnia. 0 2 ~Beza (1 rok temu) 21 października 2020 o 21:20 A skąd człowiek ma niby wiedzieć jakie to jest zapalenie ucha? Jeśli zaczyna cię boleć, to psikasz krople takie jak Fonix, żeby się ratować i przetrwać dzień. Potem jakimś cudem szukasz lekarza, który cię przyjmie. Bez odpowiedniego leku, czy kropli marne szanse, że jesteście w stanie wytrzymać ból ucha. 0 0 ~KLARA (2 lata temu) 26 listopada 2019 o 22:13 dokłądnie! krople lix mają lidokainę, która działa przeciwbolowo a na własnym uchu wiem, że działa bardzo szybko! bol ucha to najgorszy bol jaki moze człowieka spotkać, masakra 0 2 ~jankowa (2 lata temu) 19 marca 2020 o 06:32 Kiedyś u mojego synka cięgle wracało zapalenie ucha i problemy z gardłem, w kółko to samo, ciągle na lekach. Zaczęłam podawać mu pastyli entetis przez 3 miesiące. Efekt jest super, powiem wam, że czasami łapie katar, który mu zaraz mija i w nic poważniejszego przeziębienie nie przechodzi. Problem z uszkami także minął. 0 0 ~zocha (2 lata temu) 20 marca 2020 o 11:38 Kiedyś i mój mały miał wiecznie problemy z uszami, ale wcześniej miał spory kata, nie umiał dokładnie wysmarkać nosa i zaraz uszy chore. Teraz jak widzę, że coś zaczyna się dziać to od razu podaję syrop sambucol z czarnego bzu i na prawdę przeziębienie mija szybko. No i wzmacnia się odporność. Tylko trzeba podawać syrop codziennie a efekt będzie fantastyczny. 0 0 ~daszka (2 lata temu) 25 marca 2020 o 11:16 Jakiś czas temu moja cóka często łapała zapalenie ucha, kilka dni temu zakończyłam kurację lekiem entetis i do tego czasu problemy z zapaleniem ucha skończyły się, cóka pozbyła się ciągłych zapaleń, a to straszny ból więc cieszę się że mogłam pomóć synkowi. 0 0 ~Ewa (1 rok temu) 19 listopada 2020 o 20:56 Na ból ucha sprawdził nam się całkiem nieźle spray Fonix. Moim zdaniem na pierwszej linii frontu jest przyzwoitym wsparciem, które leczy i skutecznie pozbywa się kłopotu. Warto wypróbować. 0 0 do góry
Zapalenie ucha u dziecka to częsta dolegliwość, szczególnie u maluchów poniżej 2. roku życia. Zapalenie ucha jest powszechnym powodem wizyt u pediatry. U dzieci rozróżnia się dwa rodzaje zapalenia ucha – zapalenie ucha środkowego i zewnętrznego. Jakie są przyczyny i objawy zapalenia ucha u dziecka i jak wygląda leczenie? spis treści 1. Czym jest zapalenie ucha u dziecka 2. Przyczyny zapalenia ucha u dziecka 3. Objawy zapalenie ucha u dziecka 4. Diagnostyka zapalenia ucha u dziecka 5. Leczenie zapalenia ucha u dziecka Leki przeciwbólowe Antybiotykotyki Ciepłe okłady 6. Powikłania po ostrym zapaleniu ucha środkowego rozwiń 1. Czym jest zapalenie ucha u dziecka Zapalenie ucha to stan zapalny różnych części uszu. Wyróżnia się: Zobacz film: "Higiena uszu [Specjalista radzi]" zapalenie ucha zewnętrznego zapalenie ucha środkowego zapalenie ucha wewnętrznego (zapalenie błędnika) U niemowląt i dzieci najczęściej spotyka się zapalenie ucha środkowego. Szacuje się, że od 50 do 85 proc. dzieci do 3. roku życia przynajmniej raz w tym okresie choruje na zapalenie ucha. Im dziecko starsze, tym mniejsze ryzyko wystąpienia tej dolegliwości. Jednak należy pamiętać, że zdarza się też zapalenie ucha u dorosłych. 2. Przyczyny zapalenia ucha u dziecka Zapalenie ucha u dziecka to najczęściej wynik zakażenia wirusowego lub bakteryjnego. U maluchów trąbka Eustachiusza, znajdująca się pomiędzy gardłem a jamą bębenkową, jest krótka i szeroka. Przez to wirusy i bakterie mogą z powodzeniem przenosić się z jamy gardłowej do wnętrza ucha i wywoływać stan zapalny ucha. Z tego powodu zapalenie ucha u dziecka pojawia się często jako konsekwencja innych infekcji górnych dróg oddechowych. Jeśli dziecko ma skłonność do powracających stanów zapalnych w obrębie gardła, to możemy się spodziewać, że zachoruje również na zapalenie ucha. Jeśli dziecko ma słabą odporność i często się przeziębia, to jest bardziej narażone na bolesne choroby uszu. Bardziej narażone na takie infekcje są też dzieci uczęszczające do żłobków i przedszkoli. Wystąpieniu zapalenia ucha sprzyja również: bierne palenie alergie rozszczep podniebienia przerost migdałka gardłowego (tzw. trzeci migdał) PYTANIA I ODPOWIEDZI LEKARZY NA TEN TEMAT Zobacz odpowiedzi na pytania osób, które miały do czynienia z tym problemem: Ostre zapalenie ucha środkowego z perforacją - odpowiada dr n. med. Krzysztof Jach Niedosłuch po zapaleniu ucha środkowego - odpowiada dr n. med. Krzysztof Jach Częste zapalenia ucha środkowego - odpowiada dr n. med. Krzysztof Jach Wszystkie odpowiedzi lekarzy 3. Objawy zapalenie ucha u dziecka ból ucha (pulsujący, kłujący nasilający się w nocy) - to najbardziej charakterystyczny objaw zapalenia ucha. Niemowlaki próbują złapać się za ucho lub pocierają nim o poduszkę rozdrażnienie płaczliwość gorączka (nawet do 40 stopni Celsjusza) bezsenność brak apetytu dolegliwości trawienne – mogą się pojawić biegunka, ból brzucha, wymioty W niektórych przypadkach może dojść do przerwania błony bębenkowej, czego objawem jest wydobywanie się ropnej wydzieliny z ucha. Bardzo często w czasie choroby dzieci gorzej słyszą – niedosłuch pojawia się zwykle wtedy, gdy minie ból ucha. U małych dzieci zapalenie ucha objawia się wysoką gorączką i rozdrażnieniem (123rf) 4. Diagnostyka zapalenia ucha u dziecka Po zauważeniu niepokojących objawów u dziecka, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Maluch powinien być przebadany przez laryngologa, który będzie w stanie ocenić, czy choroba ma charakter wirusowy czy bakteryjny. Do rozpoznania zapalenia ucha środkowego u dziecka wykorzystuje się badanie otoskopowe. Lekarz za pomocą specjalnego wziernika ogląda przewód słuchowy oraz błonę bębenkową. Dzięki temu specjalista może stwierdzić, z jaką infekcją ma do czynienia i czy doszło do perforacji (przerwania) błony bębenkowej. 5. Leczenie zapalenia ucha u dziecka Leki przeciwbólowe Maluch powinien przyjmować środki przeciwgorączkowe, przeciwbólowe i przeciwzapalne. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie leki mogą być podawane dziecku. Poza tym, konieczne jest skrupulatne przestrzeganie dawkowania podanego na opakowaniu. Antybiotykotyki Niektórzy lekarze przepisują antybiotyki każdemu dziecku z zapaleniem ucha. Inni unikają stosowania antybiotyków i proszą rodziców, by bacznie obserwowali objawy przez kilka dni. Okazuje się, że 8 na 10 przypadków zapalenia ucha kończy się wyleczeniem bez wdrożenia terapii antybiotykowej. Dlatego warto nie podejmować decyzji o podaniu takich leków maluchowi zbyt pochopnie. Jednak w niektórych przypadkach jest konieczne. Jeśli lekarz ocenił, że nie istnieje duże ryzyko pojawienia się jakiś komplikacji w czasie zapalenia ucha, można zrezygnować z antybiotyków. Jeśli niebezpieczeństwo powikłań jest duże, dziecko ma mniej niż dwa lata, a objawy są nasilone, specjalista wypisze receptę. Warto pamiętać, że częste stosowanie antybiotyków powoduje uodpornienie się bakterii na daną kurację. Ciepłe okłady Można również zastosować ciepłe okłady. Należy jednak stosować suche okłady – podgrzać ręcznik w piekarniku, użyć termoforu lub specjalnego kompresu żelowego do kupienia w aptece. Przykładając ciepły okład do ucha, zredukujemy ból ucha i dziecko poczuje ulgę. Nie zostawiaj dziecka samego z gorącym termoforem, by nie poparzyło się. Zachęcaj malucha do jak najczęstszego odpoczywania. Dzięki temu organizm szybciej zwalczy infekcję. Zapalenie ucha u dziecka trwa zwykle około 7 dni. Po tym czasie należy zgłosić się do lekarza na badanie kontrolne, aby sprawdził, czy u dziecka nie występują żadne powikłania. Jeśli zapalenie ucha u dziecka powraca częściej niż trzy razy w ciągu półrocza lub częściej niż cztery razy w ciągu roku warto porozmawiać z lekarzem na temat kuracji mającej na celu zapobieganie dalszym infekcjom ucha. Można wówczas zastosować specjalną kurację antybiotykami lub zabieg chirurgiczny. 6. Powikłania po ostrym zapaleniu ucha środkowego Ostre zapalenie ucha środkowego u dziecka bardzo często rozwija się w przewlekłe zapalenie ucha. Niestety, może wówczas dojść do powikłań. Do najczęściej występujących należą: zapalenie wyrostka sutkowego porażenie nerwu twarzowego zapalenie ucha wewnętrznego niedosłuch Aby uniknąć groźnych powikłań, należy stosować się do zaleceń lekarza i koniecznie przeprowadzić badanie kontrolne po zakończeniu leczenia. Bardzo trudno zapobiegać zapaleniu ucha u dzieci, ponieważ bakterie i wirusy szybko przenoszą się z górnych dróg oddechowych do wnętrza ucha. Ważne jest jednak, aby obserwować dziecko i jak najszybciej po pojawieniu się pierwszych objawów zgłosić się do lekarza. Szybkie podjęcie odpowiedniej terapii pozwala na skuteczne wyleczenie i uniknięcie skutków ubocznych zapalenia uszu u dziecka. Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza. polecamy
Wysiękowe zapalenie ucha środkowego u dzieci stanowi jedną z najczęstszych przyczyn wizyt u laryngologa. Schorzenie to może przebiegać skąpo objawowo, a dolegliwościami są uczucie pełności w uchu oraz niedosłuch. Przewlekła niewydolność trąbki słuchowej może doprowadzić do osłabienia błony bębenkowej i formowania się kieszonek retrakcyjnych, których progresja skutkuje rozwojem perlakowego zapalenia ucha środkowego. Objawami są wycieki z ucha, bez towarzyszących dolegliwości bólowych oraz niedosłuch. Leczenie przewlekłego perlakowego zapalenia ucha jest wyłączenie operacyjne i polega na usunięciu mas keratyny, odtworzeniu ciągłości błony bębenkowej i rekonstrukcji kosteczek słuchowych. Zapalenia uszu u dzieci stanowią jedną z najczęstszych przyczyn poszukiwania pomocy lekarskiej w warunkach gabinetu pediatrycznego oraz laryngologicznego, dlatego stanowią istotny problem kliniczny zarówno w aspekcie medycznym, jak i ekonomicznym [1]. Mogą to być zmiany o charakterze ostrego zapalenia ucha z towarzyszącym silnym bólem i objawami stanu zapalnego. Jednak istnieją również formy przewlekłe, które choć w okresie dziecięcym są skąpoobjawowe, to również wymagają leczenia zachowawczego oraz operacyjnego. POLECAMY Wysiękowe zapalenie ucha środkowego Wysiękowe zapalenie ucha środkowego (WZUS) oznacza obecność płynu w jamie bębenkowej, za niezmienioną błoną bębenkową, bez klinicznych cech ostrego zapalenia, który obecny jest tam dłużej niż 3 miesiące. Schorzenie u dzieci najczęściej występuje obustronnie. Według danych statystycznych 80% dzieci poniżej 10. ma przynajmniej jeden epizod wystąpienia wysięku w uchu środkowym [1], przy czym większość z nich ma miejsce do 3. W krajach rozwiniętych częstość występowania WZUS zmniejszyła się, ale nadal stanowi istotny problem w opiece zdrowotnej [1]. W ustalaniu leczenia należy brać pod uwagę samoistne ustępowanie wysięku, które obserwuje się nawet u 55% dzieci [1–3]. W ocenie występowania wysięku warto mieć na uwadze sezonowość, która polega na tym, że w okresie wiosenno-letnim obserwuje się zwiększoną tendencję do samoistnego ustępowania wysięku, co ma niewątpliwie związek ze zmniejszoną częstością występowania infekcji górnych dróg oddechowych. Ryc. 1. Wysiękowe zapalenie ucha środkowego – widoczny żółty płyn za błoną bębenkową Ryc. 2. Wysiękowe zapalenie ucha środkowego – widoczne pęcherzyki gazu i płyn w jamie bębenkowej Istnieją różne teorie na temat tworzenia się wysięku, jednak dane kliniczne wskazują, że przewlekły wysięk w jamie ucha środkowego utrzymuje się w wyniku braku adekwatnej wentylacji i drenażu ucha przez trąbkę słuchową [4]. W wieku przedszkolnym może to mieć związek z obecnością przerośniętej tkanki chłonnej nosogardła, nieżytami nosa o różnym podłożu (infekcyjnym, alergicznym), niewydolnością mięśni podniebienia miękkiego u dzieci z rozszczepem podniebienia, chorobą refluksową przełyku, zanieczyszczeniem środowiska oraz innymi niezidentyfikowanymi dotąd czynnikami [5]. WZUS może przebiegać bezobjawowo, u młodszych dzieci rodzice zauważają pogorszenie słuchu, w niektórych sytuacjach dzieci mogą wydawać się mniej uważne, a nawet nieposłuszne. Starsze dzieci mogą skarżyć się na uczucie „zatkania” lub pełności w uchu. Dla rozpoznania najważniejsze jest przeprowadzanie otoskopii, najlepiej przy użyciu mikroskopu diagnostycznego, polecana jest również otoskopia pneumatyczna. Widoczna jest wówczas błona bębenkowa o zachowanej ciągłości i zmniejszonej ruchomości, a za nią jama bębenkowa wypełniona płynem o żółtym kolorze (rycina 1) lub pęcherzyki gazu i poziom płynu (rycina 2). Audiometria impedancyjna wykazuje zmniejszoną podatność błony bębenkowej z krzywą tympanometryczną typu B (rycina 3) lub C2 (rycina 4), ale pamiętać należy, że czułość tego badania jest szacowana na 81%, a swoistość na 74% [2, 6]. Audiometria tonalna, jako badanie wymagające współpracy z dzieckiem, jest uważana za miarodajną u dzieci powyżej 4. W WZUS, w zależności od nasilenia choroby, występuje niedosłuch przewodzeniowy z rozstępem powietrzno-kostnym od 30 nawet do 40 dB. Leczenie zachowawcze WZUS polega głównie na leczeniu przewlekłego nieżytu nosa. Antybiotykoterapia nie jest zalecana, gdyż nie wykazano skuteczności tej formy terapii zarówno w monoterapii, jak i w skojarzeniu ze sterydoterapią [1, 5–7]. Również leki antyhistaminowe oraz mukolityki nie mają udowodnionej skuteczności w leczeniu wysięku w uchu środkowym [1, 6, 7]. Próba Valsalvy, jako najskuteczniejsza forma terapii, wykonywana kilka razy dziennie dla młodszych pacjentów, może być trudna, a nawet niemożliwa do wykonania. Z pomocą przychodzą tutaj wówczas baloniki przeznaczone do autoinsuflacji, jednak i ta umiejętność dla około 12% dzieci jest zbyt trudna do opanowania [1, 7]. Ryc. 3. Tympanogram typu B Ryc. 4. Tympanogram typu C W przypadku obustronnego zalegania wysięku w uchu środkowym powyżej 3 miesięcy należy rozważyć leczenie chirurgiczne polegające na nacięciu błony bębenkowej i założeniu drenu wentylacyjnego [1, 7, 8]. Jeżeli z WZUS współistnieje przerost migdałka gardłowego, to wówczas zaleca się jednoczasowe wykonanie adenotomii, czyli usunięcie wyrośla adenoidalnego usytuowanego w nosogardle, w okolicy gardłowego ujścia trąbki słuchowej [1]. Takie skojarzone leczenie chirurgiczne ma w aspekcie nawrotów wysięku po samoistnej ewakuacji drenu z błony bębenkowej, która następuje zazwyczaj po 6–10 miesiącach od zabiegu, przewagę nad założeniem jedynie drenażu lub nacięciu błony bębenkowej [5]. Szczególną grupę stanowią dzieci z dodatkowymi obciążeniami, takimi jak rozszczep podniebienia i przewlekła niewydolność trąbki słuchowej, zespół Downa oraz dzieci z zaburzeniami ruchomości rzęsek [9]. W tych grupach odsetek nawrotów WZUS po leczeniu zabiegowym jest większy i wynosi nawet 60% w porównaniu do 20–25% dla dzieci bez dodatkowych schorzeń. Ryc. 5A. Kieszonka retrakcyjna kontrolowalna przed wykonaniem próby Valsalvy Ryc. 5B. Kieszonka retrakcyjna kontrolowalna po wykonaniu próby Valsalvy Ryc. 6. Kieszonka retrakcyjna kontrolowalna, nieodprowadzana w próbie Valsalvy Ryc. 7. Błona bębenkowa po 4 latach od zabiegu tympanoplastyki z chrząstką, fragment chrząstki widoczny pod tylno-górnym kwadrantem błony bębenkowej Formowanie kieszonek retrakcyjnych Przewlekła niewydolność trąbki słuchowej oraz wysięk w jamie ucha środkowego może doprowadzić do osłabienia struktur włóknistych błony bębenkowej. Z uwagi na specyficzną budowę anatomiczną dotyczy to szczególnie części wiotkiej oraz tylno-górnego kwadrantu błony bębenkowej. Atroficzna błona bębenkowa zostaje wciągnięta przyśrodkowo w stronę ucha środkowego, okleja kosteczki słuchowe, a z czasem może nawet doprowadzić do ich destrukcji. W kolejnych stadiach dochodzi do zrostów kieszonki retrakcyjnej ze strukturami ucha środkowego, a sama kieszonka staje się nieodprowadzalna w próbie Valsavy [10]. Kolejnym problemem klinicznym jest gromadzenie keratyny w dnie kieszonki, gdyż staje się ona podobna do worka przepukliny o wąskim ujściu i nie jest już możliwe samoistne jej oczyszczanie. Keratyna zgromadzona w kieszonce w konsekwencji powoduje nawracające stany zapalne oraz wycieki [10]. Postępowanie jest uzależnione od licznych czynników i aby je usystematyzować, wprowadzono wiele skal opisujących zaawansowanie choroby. Najchętniej używaną w praktyce klinicznej jest klasyfikacja według Charachon, w której ocenia się odwracalność kieszonki w próbie Valsalvy oraz kontrolowalność, czyli czy w ocenie otoskopowej z zastosowaniem mikroskopu lub endoskopu jest widoczna cała kieszonka wraz z jej dnem. Tab. 1. Klasyfikacja kieszonek retrakcyjnych według Charachon [10] Stopień Opis I Odwracalna, kontrolowalna – rycina 5 II Nieodwracalna, kontrolowalna – rycina 6 III Nieodwracalna, niekontrolowana – rycina 7 W ocenie pacjenta z kieszonką retrakcyjną należy wziąć pod uwagę nie tylko stan błony bębenkowej i zaawansowanie choroby, ale również obecność wysięku w jamie bębenkowej, poziom słuchu oceniony w badaniu audiometrii tonalnej i tympanometrię. Badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa, są wykonywane w wybranych zaawansowanych przypadkach, gdy kwalifikuje się pacjenta do leczenia operacyjnego. W ustaleniu postępowania leczniczego niezwykle istotna jest ocena ewentualnej progresji kieszonki w czasie, dlatego systematyczna ocena otoskopowa wraz z badaniami słuchu ma najważniejsze znaczenie przy podejmowaniu decyzji. Leczenie zachowawcze obejmuje adenotomię, czyli usunięcie migdałka gardłowego, leczenie nieżytu nosa, autoinsuflację polegającą na wykonywaniu próby Valsalvy lub stosowaniu dedykowanych tej procedurze baloników. Pogłębiająca się kieszonka oraz niedosłuch o charakterze przewodzeniowym, jak również obecność płynu wysiękowego w jamie ucha środkowego skłaniają do podjęcia decyzji o leczeniu operacyjnym. Ryc. 8. Kieszonka retrakcyjna niekontrolowana, nieodwracalna Procedury chirurgiczne polegające na leczeniu kieszonek retrakcyjnych mają na celu zapobieganie rozwojowi perlaka i są nazywane tympanoplastyką prewencyjną [11, 12]. Mogą one mieć różny zakres, od prostego wycięcia kieszonki i założeniu drenu wentylacyjnego poprzez myringoplastyki aż do zaawansowanych zabiegów z otwarciem wyrostka sutkowatego [13]. Algorytm postępowania w różnych typach kieszonek retrakcyjnych, w zależności od zaawansowania według Charachon, został zaproponowany przez Mierzwińskiego i wsp. [10]. W typie I proponowane jest leczenie zachowawcze i obserwacja. Jeżeli w jamie bębenkowej obecny jest płyn wysiękowy, podczas obserwacji dochodzi do progresji kieszonki lub niedosłuch przewodzeniowy przekracza 20 dB, proponuje się leczenie zabiegowe – drenaż wentylacyjny z ewentualnym jednoczasowym wycięciem kieszonki. W typie II postępowanie jest podobne jak w typie I, z tą różnicą, że podczas leczenia operacyjnego należy uwolnić zrosty kieszonki z kosteczkami słuchowymi oraz stosuje się wzmocnienie osłabionej błony bębenkowej fragmentami chrząstki (rycina 7). U pacjentów z III typem kieszonki, nawet przy rozległych atelektazjach, ale przy niedosłuchu przewodzeniowym nieprzekraczającym 20 dB, można jedynie obserwować stan kieszonki podczas kolejnych kontroli. Tympanoplastyki prewencyjne w tak zaawansowanych kieszonkach zazwyczaj wymagają dostępu zausznego i rozległego zabiegu chirurgicznego. Przy współistnieniu wysięku w jamie bębenkowej jednoczasowo zakłada się dren wentylacyjny. Zastosowanie opisanych procedur umożliwia powstrzymanie progresji kieszonek, a konsekwencją jest prewencja rozwoju perlakowego zapalenia ucha środkowego. Perlakowe zapalenie ucha środkowego Perlak jest formą przewlekłego zapalenia ucha środkowego z gromadzeniem keratyny w przestrzeniach ucha środkowego, któremu towarzyszy stan zapalny i niszczenie otaczających struktur kostnych. U dzieci najczęstszą przyczyną występowania perlaka jest progresja kieszonek retrakcyjnych [13, 14]. Ocenia się, że w 2 do 10% kieszonek może rozwinąć się perlak. Dane kliniczne wskazują, że perlak w wieku dziecięcym jest bardziej agresywny, co objawia się szybszą progresją zmian oraz większym niż u dorosłych odsetkiem nawrotów choroby [14]. Destrukcja może dotyczyć nie tylko kosteczek słuchowych, ale również otoczki kostnej ucha wewnętrznego, ograniczeń kostnych wyrostka sutkowatego i uszkodzenia nakrywki jamy bębenkowej, z obnażeniem opony środkowego dołu czaszki, czy obramowania kostnego zatoki esowatej. Charakterystyczną cechą zmian w wieku dziecięcym jest występowanie patologii charakterystycznych dla przewlekłej niewydolności trąbki słuchowej w drugim uchu, przy czym najczęściej stwierdza się obecność... Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów Co zyskasz, kupując prenumeratę? 6 wydań czasopisma "Forum Pediatrii Praktycznej" Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma Dodatkowe artykuły niepublikowane w formie papierowej ...i wiele więcej! Sprawdź
zapalenie ucha u dziecka forum
